Parçalama nedir?

Disk üzerinde dosyaların kaydedilmesi ve silinmesi işlemi sırasında parçalanma fenomeni meydana gelebilir. Bu, kaydedilen verilerde süreklilik eksikliği anlamına gelir. Başka bir deyişle, diski kullanırken ve dosyaları silerken, bu dosyaların ardından boş alanlar kalabilir.

Diskteki verilerin parçalanmasının nedenleri nelerdir?

Bir dosya, sabit diskteki boş bir alana sığamayacak kadar büyük olduğunda kaydedildiğinde, sistem tarafından kasıtlı olarak parçalanır, yani belleğe sığması için daha küçük parçalara bölünür. Daha sonra veriler okunurken işletim sistemi bu parçaları birleştirir.

Yeni, boş bir sabit diskte boş alan vardır, bu nedenle veriler "yan yana" kaydedilir. Zamanla disk kullanımı sırasında dosyalar parçalanır, bu da diskin çalışmasını yavaşlatabilir ve verilerin, sistemin veya diğer programların yüklenme süresini uzatabilir. Böyle bir durumda birleştirme yardımcı olabilir.

Birleştirme nedir?

Birleştirme, parçalanmanın tersine bir süreçtir. Kaydedilen veriler bir bütün haline getirilir ve yan yana yerleştirilir, böylece okunmaları için gereken kaynaklar azaltılır. Bu işlem sayesinde sabit diskteki veriler düzenlenir.

Birleştirme, verilerin düzenli hale getirilmesi sayesinde yükleme sürelerini hızlandırır. Genellikle Windows gibi sistemlerde, örneğin aylık düzenli bir birleştirme ayarlanır.

Bu sürecin temel amacı, sistemin çalışma konforunu ve kalitesini artırmaktır. Bu işlemden sonra genellikle bilgisayarın genel performansında anında bir iyileşme fark edilebilir.

Birleştirme ne zaman gereklidir?

Sabit diskten veri okuma hızında gözle görülür bir düşüş fark edildiğinde birleştirme yardımcı olabilir. Ancak bu işlemin yalnızca cihazımızda HDD disk (plaka tipi) varsa anlamlı olduğunu unutmamak gerekir. SSD disklerde bu işlem gereksizdir çünkü istenen sonuçları vermez. Ayrıca SSD diskin birleştirilmesi, ömrünü azaltabilir ve amacın tersine sonuç verebilir.

Diskin parçalanması kötü müdür?

Hayır. Dosyaların parçalanma süreci, sabit diskin çalışması için doğaldır. Bu, diskin işleyişinin ayrılmaz bir parçasıdır ve disk alanından tasarruf etmeyi amaçlar. Ancak bir süre sonra disk, parçalanma nedeniyle yavaşlayabilir ve bu durumda birleştirme kullanılır.

Parçalama sürecinde veri kaybının nedenleri

Sabit diskten parçalanmış dosyaların kaybolmasının birçok nedeni olabilir. Veri kaybının nedenlerini daha iyi anlamak için diskin nasıl çalıştığını öğrenmek faydalıdır.

Sabit diskteki dosyaların silinmesi

Sabit diskten dosyalar silindiğinde tamamen yok olmazlar; Windows işletim sisteminde yalnızca silindi olarak işaretlenirler. Bileşenin özel bir bölümünde, bu tür dosyalarla ilgili tüm meta verilerin diskte kalması gerekir. Veriler yok edilmez, yalnızca dosya bilgileri üzerinde değişiklikler yapılır.

Klasörler ve dosyalar hakkındaki bilgilere meta veriler de denir. Bu verilerin saklanması sayesinde silinen dosyalar diskte bozulmadan kalmalıdır. Ancak, daha önce silinen verilerin bulunduğu yere yeni dosyalar kaydedilmesi gerektiğinde, bilgiler üzerine yazılır. İşletim sisteminin silinen dosyaların yerini yeni verilere tahsis etmesi gerekiyorsa, bu dosyaların kurtarılması o kadar basit olmayabilir.

Farklı dosya sistemlerindeki kayıt farkları

Dosya sistemine bağlı olarak, klasörler ve dosyalar hakkındaki bilgiler biraz farklı şekilde ve farklı yerlerde kaydedilir. En popüler sistemler arasında FAT32 ve NTFS bulunur.

• FAT dosya sistemi bu tür bilgileri dosya tahsis tablosunda (FAT - File Allocation Table) saklar
• NTFS sisteminde bu veriler ana dosya tablosunda (MFT - Master File Table) saklanır

---

Dosyaların kaybolmasının nedenleri

Parçalama sürecinde verilerin kaybolmasının birkaç olası nedeni vardır. En yaygın olanlar şunlardır:

• Kullanıcı tarafından dosyaların yanlışlıkla silinmesi
• Sabit diskin hasar görmesi
  • Mekanik hasar
  • Sistem arızası
• Dosyaların kaydı ve parçalanması veya birleştirilmesi sırasında beklenmedik bir güç kaybı
• Sabit diskteki klasör ve dosya bilgileri bölümündeki hatalar

Sabit diskten parçalanmış veriler kaybolduğunda ne yapmalı?

Değerli verilerimizi kaybettiğimizde hemen doğru adımları atmamız gerekir:

• Yeni verilerin üzerine yazılmaması, çünkü bu dosya kurtarmayı önemli ölçüde zorlaştırabilir ve diskin durumunu kötüleştirebilir
• Seçilen yöntemlerden biriyle veri kurtarma sürecine başlamak
• Dosyalar kurtarıldıktan sonra mümkün olan en kısa sürede bir yedek kopya oluşturmak ve dosyaları güvence altına almak

Veriler üzerine yazılmadıysa ve disk hala talepleri karşılıyorsa, özellikle NTFS dosya sistemi kullanılıyorsa, kayıp verilerin kurtarılmasında sorun olmamalıdır.

Veri kurtarma yöntemleri

Yaygın olarak kullanılan programlar, klasör ve dosya bilgilerinden veri analizi yöntemi ve/veya bilinen dosya türlerini arama (ham dosya kurtarma) yöntemi kullanır. Kayıp verilerle başa çıkmanın birkaç yöntemi vardır ve en iyileri şunlardır:

• Mevcut programlardan birini kullanmak, örneğin StrongRecovery
• Hasarlı disklerden veri kurtarma konusunda uzmanlaşmış profesyonel bir firmanın hizmetlerinden faydalanmak

---

StrongRecovery ile parçalanmış dosyaların kurtarılması

StrongRecovery, verileri birleştirerek (birleştirme) kurtaran bir özelliğe sahiptir. Verilerin birleştirilmesi, dosya sisteminde dosyanın parçalarına dair bilgi olmadığında kullanışlıdır; bu durum genellikle şu durumlarda olur:

1. NTFS kaydının kaybolması, bu MFT'nin bir parçasıdır (dosya normalde görünmez ve StrongRecovery bunu en fazla RAW olarak bulur - "kayıp dosyalar - algılama")

2. FAT (FAT16, FAT32, EXFAT) sisteminde dosyanın silinmesi. Bu durumda dosyanın tahsisine (parçalarına) dair bilgiler silinir ve dosya sistemindeki bilgiler kullanılarak dosyanın birleştirilmesi mümkün olmaz.

Verilerin birleştirilmesiyle kurtarma seçeneği, StrongRecovery tarayıcısının bağlam menüsünde (dosyaya sağ fare tuşuyla tıklayın) bulunur ve adı: "Kurtar (BİRLEŞTİRME)":

"Kurtar (BİRLEŞTİRME)" seçeneği, dosya sistemlerinin veri bloklarını düzenleme kurallarına dayanarak verilerin parçalanma kurallarını kullanır. Bu kurallar çok geneldir, ancak bazen dosyanın tamamen birleştirilmesini sağlar. Bu durumda "birleştirme" işleminin, veri parçalarının nispeten az olduğu (2 ila 5 arasında) ve kurtarılacak büyük parçalanmış dosyanın tek başına silindiği (ardında birleştirilebilecek boş bloklar bıraktığı) durumlarda çok daha olası olacağını unutmayın.

---

Parçalanmış verilerin kaybı nasıl önlenir?

Gelecekte parçalanmış verilerin kaybını önlemek için birkaç olasılık ve iyi uygulama vardır.

Disk kullanırken doğru alışkanlıkları hatırlamak önemlidir:

• Diskteki verilerin düzenli olarak yedek kopyasını (yedekleme) oluşturmak ve bunları başka bir cihazda veya bulutta saklamak
• Dosya kaydı veya birleştirme işlemi sırasında cihazın güç kaynağından ayrılmaması.
• HDD diske sahipseniz, örneğin aylık periyotlarla diski düzenli olarak birleştirmek. Bu, işletim sistemine entegre araçlarla yapılabilir.
• Uygun araçlar ve programlar kullanarak diskin durumunu kontrol etmek. Disk kötü durumdaysa, üzerine yeni veri kaydetmemek ve mümkün olan en kısa sürede yeni bir diske yedek kopyasını oluşturmak.

Yararlı makaleler

• Diskten Silinen Dosyaların Kurtarılması
• Bölüm Kurtarma
• Format Sonrası Veri Kurtarma

---

SSS - Parçalanmış Dosyaların Kurtarılması

1. Parçalama nedir?

Parçalama, dosyalar diskte kaydedilip silindiğinde ortaya çıkan bir durumdur ve bu dosyalar arasında boşluklar bırakır. Bu, bilgisayarın çalışmasını yavaşlatabilir.

2. Parçalamanın nedenleri nelerdir?

• Diskteki tek bir boş alana sığmayan büyük dosyaların kaydedilmesi.
• Dosyaların silinmesi, diskte boş alanlar bırakır.

3. Birleştirme nedir?

Birleştirme, parçalanmış dosyaları bir bütün haline getirerek veri erişimini hızlandıran bir süreçtir.

4. Birleştirme ne zaman gereklidir?

• Bilgisayarın performansında düşüş fark ettiğinizde.
• HDD (plaka tipi) disk kullanıyorsanız.

5. Parçalama kötü müdür?

Hayır, parçalama HDD diskler için doğal bir süreçtir. Ancak bilgisayarın çalışmasını yavaşlatabilir.